გავუმკლავდეთ დილის ძილიანობას
ავტორი: ქეთი კაპანაძე 14:00 09.04, 2021 წელი

ყველას გვქონია დღეები, როცა ძილს თავს ვერ ვართმევთ. გადაჭარბებული ძილიანობა ხელს გვიშლის არა მარტო მუშაობაში, არამედ საოჯახო თუ სამეურნეო საქმიანობაშიც. ამ მოვლენას მედიცინაში ჰიპერსომნიას უწოდებენ.
ძილიანობა ძილის დარღვევაა, რომელსაც ვლინდება ძილის მუდმივი ან პერიოდული სურვილით ძილისთვის შეუფერებელ დროს.
ძილიანობა და უძილობა გამოწვეულია ცხოვრების წესით, რომელიც თანამედროვე ადამიანისთვისაა დამახასიათებელი. აქ იგულისხმება დიდი მოცულობის ინფორმაცია, საქმით გადატვირთული ყოველდღიურობა, რაც არა მარტო ღლის ადამიანს, იმავდროულად, ამცირებს ძილის დროს.
ძილიანობა შესაძლოა, იყოს სხვადასხვა დაავადების, მაგალითად – ენდოკრინული, ნერვული სისტემის, ნერვულ-ფსიქიკური დაავადებების, თავის ტვინის ტრავმის, ნარკოლეფსიის, ჰიპოთირეოზის, ძილის აპნოეს სინდრომის, რკინადეფიციტური ანემიის, ჰიპოტონიის, შაქრიანი დიაბეტის სინდრომი.
ზოგიერთ სამკურნალო საშუალებას სედაციური გვერდითი ეფექტი აქვს. თუ ეს ნეგატიურად აისახება პაციენტის ცხოვრების წესზე, ჯობს პრეპარატი მოიხსნას ან შეიცვალოს მინიმალური გვერდითი ეფექტების მქონე ანალოგით.
გაითვალისწინეთ, რომ ძილიანობის მიზეზებს მიეკუთვნება ძილის დეფიციტი, მზის სხივების უკმარისობა, ფსიქოლოგიური პრობლემები და ქრონიკული დაღლილობა.
როგორც წესი, დღის ძილიანობა ღამის უძილობით იწყება. ხანგრძლივი უძილობა კი ანელებს ჩვენი ცხოვრების რიტმს.
• ერიდეთ ძილის წინ სპირტიან სასმელებს. ბევრს ჰგონია, რომ ალკოჰოლი დაძინებას აადვილებს, სინამდვილეში პირიქით – ის პრაქტიკულად გვართმევს ღრმა ძილის საშუალებას;
• ეცადეთ, კარგად გამოიძინოთ;
• საწოლი ოთახიდან მოაშოროთ ყველა ის ნივთი, რომელიც ყურადღებას გაგიფანტავთ;
• იაქტიურეთ – ფიზიკური დატვირთვა, ხელს უწყობს სწრაფად დაძინებას და მშვიდ ძილს. გაითვალისწინეთ, რომ ვარჯიში დაძინებამდე სამი საათით ადრე უნდა დაასრულოთ;
• ჭამეთ ერთსა და იმავე დროს, რაც სადღეღამისო რიტმს მოგიწესრიგებთ;
• ნუ წათვლემთ სკამზე, რადგან საღამოს ხანმოკლე ძილი ნეგატიურად მოქმედებს ღამის ძილზე და დღის ძილიანობაც უფრო ძლიერად ვლინდება;
• დაიძინეთ და გაიღვიძეთ ერთსა და იმავე დროს. თუ გვიან დაძინებას ხართ მიჩვეული, შეეცადეთ, რამდენიმე დღის განმავლობაში ჩვეულებრივზე 15-20 წუთით ადრე დაწვეთ;
• იდეალურ შემთხვევაში საწოლის თავი მიმართული უნდა იყოს ჩრდილოეთისკენ. ბალიშის ქვეშ დაიდეთ ტილოში გახვეული გამხმარი ლავანდა – ის ამშვიდებს, ადუნებს და ძილს უფრო სრულფასოვანს ხდის;
• საწოლი იმხელა უნდა იყოს, რომ მოძრაობისთვის სივრცე რჩებოდეს. ყველას საკუთარი ბალიში უნდა ჰქონდეს, იმხელა, რომ მასზე მხოლოდ თავი და კისერი მოთავსდეს, მხრები კი ლეიბზე გედოთ;
• კარგია თუ თეთრეული ნატურალური ქსოვილის იქნება – ბამბის, აბრეშუმის ან სატინის. ნუ გარეცხავთ თეთრეულს მკვეთრსუნიანი სარეცხი საშუალებებით – სუნმა შესაძლოა, გაგაღიზიანოთ. ამასთან, აირჩიეთ ის ფერი, რომელიც გამშვიდებთ;
• თანამედროვე, ტექნოლოგიებითა და სტრესებით სავსე სამყაროში ნერვული სისტემის სრულფასოვანი აღდგენისთვის, აუცილებელია არა 8-საათიანი, არამედ 9-10-საათიანი ძილი.
• სისხლის ჟანგბადით გასაჯერებლად სხეული ცოტათი მაინც დატვირთეთ, ტვინს კი მიეცით დასვენების საშუალება. ძილის წინ გაიარეთ სუფთა ჰაერზე – ეს მოდუნებისა და მშვიდი ძილის საშუალებას მოგცემთ. თუ საღამოს გასეირნებას ვერ ახერხებთ, ოთახი დაძინებამდე ერთი საათით ადრე გაანიავეთ. საძინებლის ოპტიმალური ტემპერატურა 18-20 გრადუსია – ეს იდეალური ტემპერატურაა ძილისთვის.
სიახლეები ამავე კატეგორიიდან