რამდენი ახალი ქალაქი და საწარმო ააშენა სტალინმა საბჭოეთში

გენერალი დიმიტრი ვოლკოგონოვი (სტალინის ბიოგრაფი): „ერთ-ერთ, ეგრეთ წოდებულ, „კუნცევოს ღამის ვახშამზე“ სტალინმა შეკრებილ სტუმრებს უთხრა: ჩემი სიკვდილის შემდეგ ჩემს სახელს ლაფში ამოსვრით და ბევრ ნაგავს დააყრით, მაგრამ ისტორიის ქარიშხალი მათ გაფანტავსო... ეს ფრაზა ჩვენამდე ოდნავ სახეშეცვლილია მოსული. სინამდვილეში კი ბელადმა იწინასწარმეტყველა, რაც მოხდებოდა და ყველაფერი იმგვარად განვითარდა, როგორც სტალინი ვარაუდობდა... ზოგადად, ამქვეყნად ძლიერ მმართველებს მათი მემკვიდრეები ყოველთვის ლაფში სვრიან, რომ თავად გამოჩნდნენ სუფთები და კარგები. რუსეთში კი ტენდენცია ასმაგადაა გამძაფრებული. ერთადერთი თავად სტალინი იყო, ვისაც თავისი წინამორბედი ლაფში არ ამოუსვრია. თუმცა, ლენინთან მას საკმაოდ ბევრ საკითხში ჰქონდა აზრთა რადიკალური განსხვავება. ხრუშჩოვი კი როგორ მოექცა თავად სტალინს სიკვდილის შემდეგ მთელმა მსოფლიომ იხილა და არა მარტო იხილა, არამედ გაიაზრა და სწორი დასკვნებიც გამოიტანა. არადა, სტალინმა რუსეთი და სხვა რესპუბლიკებიც, მთლიანობაში კი, საბჭოთა კავშირი, ორჯერ ფერფლიდან აღადგინა. პირველად – რუსეთის იმპერიის დაშლის, მეორედ კი – ფაშისტური გერმანიის დამარცხების შემდეგ... სტალინის მმართველობის 30-წლიან პერიოდში, გარდა იმისა, რომ ქვეყნის ტერიტორია მნიშვნელოვნად გაიზარდა, სახელმწიფოში აშენდა 12 ათასზე მეტი დიდი, სტრატეგიული მნიშვნელობის საწარმო, ამდენივე ქალაქი და დაბა-დასახლება. უმნიშვნელოვანესი იყო ის, რომ სტალინის ძალისხმევით, საბჭოთა მრეწველობა და ეკონომიკა ისე აეწყო, ქვეყანა აბსოლუტურად ყვველაფერს აწარმოებდა. არ სჭირდებოდათ არაფრის არსაიდან შემოტანა. თანაც, ეს ყველაფერი მხოლოდ და მხოლოდ ადგილობრივი რესურსებით მზადდებოდა. საბჭოეთში იმდენი საშუალება არსებობდა, რომ ქვეყანას ბევრი რამ ექსპორტზე გაჰქონდა, ანუ, სტალინმა შექმნა უძლიერესი ავტონომიური სახელმწიფო უმძლავრესი სამხედრო სტრუქტურებით. საბჭოთა კავშირი მთავარ როლს ასრულებდა მსოფლიო-პოლიტიკურ პროცესებში. ნიშანდობლივია ის, რომ სტალინის გარდაცვალების შემდეგ ქვეყანა, რომელსაც თავდაუზოგავად ანგრევდნენ შიდა თუ გარე მტრები, კიდევ 40 წელიწადი ინერციით მიიწევდა წინ. ხოლო ამჟამინდელი რუსეთის სახელმწიფოს სიძლიერე კი სტალინის მიერ აშენებულ ფუნდამენტზე დგას.“

იაკობ კედმი: „მართალია, საბჭოთა კავშირის ფორმალურ შემქმნელად ლენინი მიიჩნევა, მაგრამ სინამდვილეში ეს სახელმწიფო სტალინმა შექმნა. ლენინმა ძალიან ცოტა ხანი იცოცხლა საიმისოდ, რომ მას ქვეყნის აშენება შეძლებოდა. თუმცა, იმაშიც ღრმად ვარ დარწმუნებული, რომ მას უფრო დიდხანსაც რომ ეცოცხლა, ისეთ ქვეყანას მაინც ვერ ააშენებდა, როგორც ეს სტალინმა შეძლო. ლენინი, რა თქმა უნდა, დიდი პიროვნება იყო ჭკვიანი, ნებისყოფიანი და საკმაოდ კარგი პოლიტიკოსი, მაგრამ დამანგრეველი მუხტის მატარებელი იყო. ასეთივე იყო ტროცკიც და ისინი ქვეყანას ვერ ააშენებდნენ. შესაძლოა, ლენინს ეცადა ამის გაკეთება, მაგრამ ტროცკი პირდაპირ ნგრევისკენ იყო მოწოდებული. მიუხედავად იმისა, რომ დასავლელი პუბლიცისტები სტალინს გმობენ და მას ტირანსა და დიქტატორს უწოდებენ, ყველანი ერთხმად აღიარებენ, რომ საბჭოთა ბელადი დიდი აღმშენებელი იყო. რა თქმა უნდა, გადამეტებულია იმაზე ლაპარაკი, რომ სტალინმა მილიონობით უდანაშაულო ადამიანი დახოცა. ეს ტყუილია. იყო, რა თქმა უნდა, რეპრესიები, მაგრამ იმ პერიოდში, იმ კონკურენტებსა და რა თქმა უნდა, მტრების გარემოცვაში, განა შეეძლო სტალინს სხვაგვარად მოქცევა? ანუ სიმკაცრე რომ არ გამოეჩინა? იყო უდანაშაულო მსხვერპლიც, თუმცა, ეს ბევრად უმნიშვნელო რიცხვია ჭეშმარიტ მავნებლებთან და მტრებთან შედარებით. ამიტომ, სტალინი იყო დიდი აღმშენებელი, სიბინძურის დიდი მწმენდავი და ადამიანებს შორის თანასწორობისკენ მიმავალი მმართველი, რასაც მან, ფაქტობრივად, მიაღწია კიდეც. ხუმრობა ხომ არაა, რომ 300-მილიონიან უზარმაზარ სახელმწიფოში ადამიანები თანასწორები იყვნენ. ნებისმიერი ფენის ადამიანს შეეძლო, მიეღწია, როგორც სამეცნიერო, შემოქმედებითი თუ სხვა მწვერვალებისთვის, ასევე წარმატებული პოოლიტიკური კარიერა გაეკეთებინა და ამისთვის საჭირო იყო მხოლოდ და მხოლოდ პატიოსნება და განათლება. ასე რომ, სტალინმა ყველას მისცა შანსი და მეორე ასეთი ქვეყანა არც მანამდე ყოფილა და აღარც არასდროს იქნება.“

დიმიტრი ვოლკოგონოვი: „რუსეთის ვერცერთ მმართველს ვერ დაესიზმრებოდა ის წარმატება, რაც სტალინმა მოუტანა ამ ქვეყანას. მართალია, სტალინმა აქტიური მონაწილეობა მიიღო რუსეთის იმპერიის დამხობასა და ცარიზმის გაუქმებაში, მაგრამ ქართველმა სოსო ჯუღაშვილმა არა მხოლოდ დაუბრუნა რუსეთს დაკარგული იმპერიული მიწები, არამედ მნიშვნელოვანი ტერიტორიებიც შემატა და ეს მიწები დღესაც რუსეთს ეკუთვნის. ამიტომ, სტალინის ძაგება რუსების პირიდან, რბილად რომ ვთქვათ, არასწორია. ვისაც თავში ჭკუა აქვს და საღი აზროვნების უნარი გააჩნია, ის ადამიანი სტალინს არ შეაგინებს, არ აჰყვება ფსევდობრალდებებსა და აღიარებს სტალინის გენიას. ჯერ კიდევ ბოლომდე არ გაუწმენდავს ისტორიის ქარიშხალს სტალინის საფლავიდან ნაგავი, რომელიც სულით ნაგვებმა დაყარეს. თუმცა, ამის დროც მოვა.“

რუბრიკებში – „ბელადები“ და „უახლესი ისტორია“ – გამოყენებულია ამონარიდები ინტერნეტსაიტებიდან, სოციალური ქსელებიდან, პუბლიკაციებიდან და სხვადასხვა ლიტერატურული გამოცემიდან.